Παρουσίαση/Προβολή

Περιεχόμενο μαθήματος

1η Διάλεξη

Εισαγωγικές παρατηρήσεις για την Κεφαλαιαγορά και την αγορά χρηματοπιστωτικών μέσων

Το ενωσιακό ρυθμιστικό πλαίσιο των πιστωτικών ιδρυμάτων και των εταιριών επενδύσεων

Η αναμόρφωση του δικαίου της κεφαλαιαγοράς και της αγοράς χρηματοπιστωτικών μέσων

Το Ενωσιακό νομοθετικό πλαίσιο, "Πιστωτικό ίδρυμα", "Επιχείρηση επενδύσεων", ανάληψη και άσκηση δραστηριότητας πιστωτικών ιδρυμάτων, άσκηση της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών, προληπτική εποπτεία, επαγγελματικό απόρρητο και εμπιστευτικές πληροφορίες, κατάλογος δραστηριοτήτων και υπηρεσιών που υπόκεινται σε αμοιβαία αναγνώριση

2η Διάλεξη

Τράπεζες και Πιστωτικά Ιδρύματα

Τράπεζα και πιστωτικό ίδρυμα (ΠΙ), σύσταση ΠΙ, μετοχικό κεφάλαιο ΠΙ, χορήγηση άδειας λειτουργίας ΠΙ, ανάκληση άδειας λειτουργίας ΠΙ, τραπεζικό απόρρητο, Τειρεσίας, η Τράπεζα της Ελλάδος, ο μεσολαβητής τραπεζικών και επενδυτικών υπηρεσιών

Τράπεζα είναι η εμπορική επιχείρηση που κερδοσκοπεί πάνω στο χρήμα και την πίστωση, δεχόμενη, κατ' επάγγελμα, καταθέσεις χρημάτων ή άλλων αξιών, που τις χρησιμοποιεί για βραχυπρόθεσμη πιστοδότηση του εμπορίου και της βιομηχανίας καθώς και για μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της επενδυτικής δραστηριότητας και μεσολαβεί στην κυκλοφορία του κεφαλαίου είτε με τη μορφή πιστώσεων είτε με τη μορφή εμπορευμάτων, διευκολύνει τις πληρωμές και διαχειρίζεται ή φυλάσσει πολύτιμα αντικείμενα, καθώς και αξιόγραφα.

Πιστωτικό ίδρυμα είναι η επιχείρηση η δραστηριότητα της οποίας συνίσταται στην αποδοχή καταθέσεων ή άλλων επιστρεπτέων κεφαλαίων από το κοινό και στη χορήγηση πιστώσεων για λογαριασμό της ή ίδρυμα ηλεκτρονικού χρήματος.

3η Διάλεξη

Τραπεζικές συμβάσεις / εργασίες. Εισαγωγή

Καταγραφή τραπεζικών συμβάσεων / εργασιών, διακρίσεις (ενεργητικές και παθητικές εργασίες)

4η Διάλεξη

Οι καταθέσεις

Έννοια, λειτουργία και νομικός χαραχτήρας, το βιβλιάριο κατάθεσης, διακρίσεις (καταθέσεις όψης και με προθεσμία, καταθέσεις σε εθνικό νόμισμα και σε συνάλλαγμα, δεσμευμένες καταθέσεις, κατάθεση σε κοινό λογαριασμό, κατάθεση υπέρ τρίτου), φορολογία των καταθέσεων, το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδυτών (ΤΕΚΕ)

5η Διάλεξη

Σύμβαση ανοίγματος πίστωσης [και αλληλόχρεος (ανοιχτός) λογαριασμός]

Σύμβαση ανοίγματος πίστωσης [και αλληλόχρεος (ανοιχτός) λογαριασμός] Δάνεια για κεφάλαιο κίνησης και για πάγιες εγκαταστάσεις και εξοπλισμό, δάνεια προς ιδιώτες για την κατασκευή, επισκευή και αγορά ακινήτων στην Ελλάδα, πώληση με πίστωση ειδών διάρκειας, καινούργιων ή μεταχειρισμένων, καταναλωτική πίστη / προσωπικά δάνεια, δανεισμός σε συνάλλαγμα

6η Διάλεξη

Συναλλαγματική και Γραμμάτιο σε διαταγή

Συναλλαγματική ως μέσο πίστωσης, το αξιόγραφο που εκδίδεται κατά ορισμένο από το νόμο τύπο  ,  ενσωματώνοντας εντολή ενός προσώπου (εκδότη) προς άλλο πρόσωπο (πληρωτή) να πληρώσει, σε ορισμένο χρόνο, συγκεκριμένο χρηματικό ποσό, σε τρίτο πρόσωπο (λήπτη - αρχικό κομιστή) ή σε πρόσωπο, που ο τελευταίος θα καθορίσει (μεταγενέστερο κομιστή), νομοθετική ρύθμιση, χαρακτηριστικά γνωρίσματα, οικονομική σημασία, πρόσωπα, στοιχεία της συναλλαγματικής, η ικανότητα για την ανάληψη υποχρέωσης, έκδοση, ατελής και λευκή, ρήτρες, πράξεις, αποδοχή της συναλλαγματικής, τριτεγγύηση, οπισθογράφηση)

Γραμμάτιο σε διαταγή (στοιχεία, διαφορές γραμματίου σε διαταγή και συναλλαγματικής)

7η Διάλεξη

Επιταγή

Επιταγή ως το αξιόγραφο με το οποίο ο εκδότης του εγγράφου δίνει εντολή στον πληρωτή (πιστωτικό ίδρυμα) να πληρώσει στο όνομα του πρώτου ένα ορισμένο ποσό. Σύμβαση επιταγής (νομοθετική ρύθμιση, έννοια, στοιχεία, χαρτοσήμανση, έκδοση, αποδοχή, ρήτρα περί τόκου, ευθύνη των υπογραφέων της επιταγής, πληρωμή, μεταβίβαση, τριτεγγύηση, εμφάνιση και πληρωμή -δίγραμμη επιταγή και επιταγή σε λογαριασμό (λογιστική επιταγή)-, αναγωγή για έλλειψη πληρωμής, παραγραφή, απώλεια, δικαστική είσπραξη, διαφορές επιταγής και συναλλαγματικής)

8η Διάλεξη

Διαμεσολαβητικές τραπεζικές εργασίες

Σύμβαση τραπεζικής θυρίδας, σύμβαση διεξαγωγής δοσοληψιών (Τραπεζικό έμβασμα (τραπεζική εντολή) και σύμβαση τραπεζικού γύρου), τραπεζική διαμεσολάβηση (τραπεζική ενέγγυα πίστωση (πίστωση έναντι εγγράφων), τραπεζική εγγυητική επιστολή, πιστωτική επιστολή)

9η Διάλεξη

Το ηλεκτρονικό και το πλαστικό χρήμα

Το ηλεκτρονικό χρήμα (e-money) ως μορφή ψηφιακού χρήματος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πληρωμές και συναλλαγές μέσω ηλεκτρονικών συστημάτων, όπως κάρτες ηλεκτρονικού χρήματος, πορτοφόλια κινητών και διαδικτυακές πλατφόρμες. Το πλαστικό χρήμα ως ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, όπως κάρτες (πιστωτική, χρεωστική, διευκόλυνσης, εγγύησης επιταγής, αυτόματης συναλλαγής, πιστωτική εμπορικών εταιριών, έξυπνη)

10η Διάλεξη

Οι επενδυτικές υπηρεσίες και δραστηριότητες και οι παρεπόμενες υπηρεσίες

Η διαχείριση χαρτοφυλακίου, η σύμβαση παρακαταθήκης ή θεματοφυλακής, η ενημέρωση του επενδυτή, η λήψη και εκτέλεση για λογαριασμό επενδυτών εντολών για κατάρτιση συναλλαγών σε χρηματοπιστωτικά μέσα, τα χρηματοπιστωτικά μέσα, η παροχή επενδυτικών συμβουλών, η διαχείριση χαρτοφυλακίου. Συναλλαγή σε "μη σύνθετα" χρηματοπιστωτικά μέσα, μόνο κατόπιν εντολής του πελάτη

Η πληροφόρηση του επενδυτή πριν από την επένδυση (διαφημιστικές ανακοινώσεις, συμβάσεις, πληροφορίες για την εταιρία, πληροφόρηση για τη διαχείριση χαρτοφυλακίου, πληροφόρηση για τα χρηματοπιστωτικά μέσα, πληροφόρηση για το κόστος και τα έξοδα, προστασία του επενδυτή, αρχές, νομική φύση, βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν την καλύτερη δυνατή εκπλήρωση των κάθε φύσης υποχρεώσεων, ζητήματα αστικής ευθύνης από την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών, συστήματα αποζημίωσης επενδυτών)

11η Διάλεξη

Η αναδοχή έκδοσης τίτλων (underwriting)

Η εισαγωγή των χρεογράφων σε οργανωμένη αγορά, η αναδοχή έκδοσης τίτλων ως τραπεζική και επενδυτική υπηρεσία (εργασία): Το νομοθετικό πλαίσιο, μορφές αναδοχής, νομική φύση, ελάχιστες προϋποθέσεις εισαγωγής κινητών αξιών σε οργανωμένες αγορές, η ευθύνη του αναδόχου κατά τη δημόσια προσφορά κινητών αξιών, το πληροφοριακό δελτίο. Ιδιωτική τοποθέτηση, Έννομες σχέσεις εκδότριας εταιρίας και αναδόχου καθώς και αναδόχου και μετόχων, ή κατά την εισαγωγή κινητών αξιών προς διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά, απαιτήσεις δημοσίευσης κατά τη δημόσια προσφορά κινητών αξιών ή κατά την εισαγωγή κινητών αξιών προς διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά: πληροφοριακό δελτίο, η ευθύνη των προσώπων που είναι υπεύθυνα για το ενημερωτικό δελτίο, κανονισμός αναδοχών, η δημόσια εγγραφή

12η Διάλεξη

Χρηματοοικονομικά παράγωγα

Έννοια, διακρίσεις και είδη παραγώγων (συμβάσεις προαίρεσης, συμβόλαιο μελλοντικής εκπλήρωσης, σύμβαση ανταλλαγών, swaption, συμβάσεις επί χρηματοοικονομικών μέσων, συμφωνία πώλησης και επαναγοράς και συμφωνία αγοράς και επαναπώλησης, άυλοι τίτλοι Ελληνικού Δημοσίου με σύμφωνο επαναφοράς τους (repos), τα δομημένα προϊόντα

13η Διάλεξη

 Επαναληπτικό μάθημα. Επίλυση τυχόντων προβλημάτων που δημιουργήθηκαν είτε κατά τη διάρκεια των διαλέξεων, είτε κατά τη μελέτη των φοιτητών. Ανασκόπηση / Επισκόπηση των βασικών στοιχείων των διαλέξεων

Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής

Ερώτηση πολλαπλής επιλογής 1

Η εποπτεία επί των Π.Ι. στην Ελλάδα ασκείται από:

α. την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

β. το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας

γ. την Τράπεζα της Ελλάδος

δ. το Υπουργείο Οικονομικών

ε. την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς

στ. τον Πρωθυπουργό

Ερώτηση πολλαπλής επιλογής 2

Η ρευστότητα των ΠΙ προσδιορίζεται

α. από τη σύγκριση των απαιτητών υποχρεώσεων προς τα διαθέσιμα μέσα πληρωμής

β. από τα χρήματα που υπάρχουν στα ταμεία της κατά τις εργάσιμες ημέρες

γ. από τα διαθέσιμα αποθέματα σε χρυσό

δ. από τη σύγκριση των ληξιπρόθεσμων και μελλοντικών υποχρεώσεων προς τα διαθέσιμα μέσα πληρωμής και τα διαθέσιμα αποθέματα σε χρυσό

ε. από τη σύγκριση των αποθεμάτων χρυσού προς τα διαθέσιμα μέσα πληρωμής και τα διαθέσιμα αποθέματα σε χρυσό, λαμβανομένων υπόψη των ληξιπρόθεσμων και μελλοντικών υποχρεώσεων

στ. από τις ληξιπρόθεσμες και μελλοντικές υποχρεώσεις σε χρυσό

Ερώτηση πολλαπλής επιλογής 3

Τα τραπεζογραμμάτια στη ζώνη του ευρώ εκδίδονται από

α. την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

β. την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων

γ. τις κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών της Ευρωζώνης

δ. το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ίδρυμα

ε. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

στ. Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ζ. την Παγκόσμια Τράπεζα

Μαθησιακοί στόχοι

Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τις έννοιες του Διακαίου των Πιστωτικών
Ιδρυμάτων και του Ενωσιακού Τραπεζικού Δικαίου.

• Διαχείριση επενδυτικών προγραμμάτων
• Αυτόνομη εργασία
• Συμμετοχή σε ομαδική εργασία
• Αξιολόγηση επενδύσεων
• Κατανόηση βασικών εννοιών και αρχών του Τραπεζικού Δίκαιου

Βιβλιογραφία

Βελέντζας Γ. (2022), Τράπεζες - τραπεζικές εργασίες, IuS
Βελέντζας Γ. (2012), Αγορές χρηματοπιστωτικών Μέσων, IuS.
Ψυχομάνης, Σπύρος, Εγχειρίδιο τραπεζικού δικαίου, Β΄ Έκδοση, 2016, Αθήνα-Θεσσαλονίκη