Παρουσίαση/Προβολή

(ELED147) -  IOANNIS THOIDIS

Περιγραφή Μαθήματος

ithoidis@uowm.gr/  τηλ.2385055033 Γρ. 222, κιν. 6974847867.

ώρες συνεργασίας: Τετάρτη 19:00΄- 20:00΄ (κατόπιν συνεννόησης), Πέμπτη 11:00΄-13:00΄, Παρασκευή 11:00΄- 12:00΄-13:00΄.

 

Στόχος του μαθήματος είναι η θεωρητική προσέγγιση βασικών εννοιών και προβλημάτων της Παιδαγωγικής του ελεύθερου χρόνου.

Ο ελεύθερος χρόνος έχει αναδειχθεί στην εποχή μας σε ένα ουσιαστικό κοινω­νικοπολιτικό και παιδαγωγικό θέμα. Η έννοια του ελεύθερου χρόνου δεν γίνε­ται κατανοητή ποσοτικά, δεν εννοεί δηλ. απλά το χρόνο που απομένει μετά το πέρας της επαγγελματικής εργασίας και άλλων καθηκόντων, αλλά ως ελευθε­ρία στον χρόνο που προσφέρει ένα πλαίσιο δυνατοτήτων αυτοπροσδιορισμού και ανάπτυξης της προσωπικότητας μέσω της μάθησης και της επικοινωνίας.

Ενώ συχνά γίνεται λόγος για το «τέλος της κοινωνίας της εργασίας», την «κοι­νωνία του ελεύθερου χρόνου», τις μεταλλάξεις της καπιταλιστικής κοινωνίας ή την κοινωνία παροχής υπηρεσιών, οι προβληματισμοί επικεντρώνονται στη σημασία και τις συνέπειες των παραπάνω για την επαγγελματική εργασία και αγνοούν τις πολιτικοεκπαιδευτικές παραμέτρους. Γενικότερα όσον αφορά βα­σικούς σκοπούς και ανάγκες των ανθρώπων και την ικανοποίησή τους στον ελεύθερο χρόνο παρατηρείται μια έλλειψη προσανατολισμού. Από την άλλη όμως διαφαίνεται μια ισχυροποίηση της τάσης για προσανατολισμό
στον ελεύ­θερο χρόνο τους στην κατεύθυνση της ευχαρίστησης, της απόλαυσης, της κοι­νωνικότητας και του βιώματος.

Οι σύγχρονες κοινωνίες δεν χαρακτηρίζονται μόνο από την αύξηση του ελεύ­θερου χρόνου, αλλά και από την ευέλικτη χρήση του χρόνου. Τα δύο αυτά χα­ρακτηριστικά προσδίδουν μια νέα δυναμική στον χρόνο. Τα σύνορα ανάμεσα στην εργασία και τον ελεύθερο χρόνο γίνονται πιο ρευστά και δυσ­διάκριτα. Έτσι έχουμε χρονικά ευέλικτα μοντέλα εργασίας, ευέλικτους κανονισμούς δια­λειμμάτων, διακοπών κ.ά. Εικάζεται ότι στο μέλλον ο ελεύθερος χρόνος θα απο­τελέσει ένα μεγάλο ψυχικό και πνευματικό πρόβλημα για το άτομο. Το «πώς» της απασχόλησης στον ελεύθερο χρόνο θα γίνει εξίσου σημαντικό με το «πώς» στην εργασιακή απα­σχόληση. Σε συνδυασμό με μια νέα χρονική κατα­νομή και με τις αλλαγές στους χρό­νους εργασίας, ο σχεδιασμός, η κατανομή και η διαμόρφωση του ελεύθερου χρόνου θα είναι εξίσου σημαντικοί, όπως και στην επαγγελματική δραστηριότητα.

Η διεύρυνση του ελεύθε­ρου χρόνου στη σύγχρονη κοινωνία απαιτεί ανάλογο προσανατολισμό της Επιστήμης της Αγωγής. Η Παιδαγωγική του ελεύθερου χρόνου χαρακτηρίζεται ως ένας επιμέ­ρους κλάδος της Παιδαγωγικής που έχει αντικείμενο τη διδασκαλία και τη μάθηση στον ελεύθερο χρόνο και για
τον ελεύθερο χρόνο. Η Παι­δαγωγική του ελεύθερου χρόνου ως επιμέρους κλάδος της Παιδαγωγικής αναλύει παιδαγωγικές δομές έχοντας ως αφετηρία στις προ­σεγγίσεις της τον χρόνο. Ειδικό­τερα θεματοποιεί γενικούς σκο­πούς της Παιδα­γωγικής, τους τονίζει και τους αξιολο­γεί σε σχέση με τον ελεύθερο χρόνο. Στο παρελθόν η Παιδαγωγική του ελεύθερου χρόνου επικεντρωνόταν στη διαμόρ­φωση του ελεύθερου χρόνου από την άποψη του περιεχομένου. Ο ελεύθερος χρόνος αντιμετωπιζόταν αρχικά ως ένα άδειος χρόνος, ο οποίος γι’ αυτό θα έπρεπε να διαμορφωθεί. Σήμερα το επίκεντρο του ενδιαφέροντος δεν αποτελεί η διαμόρφωση αυτού του άδειου χρόνου, αλλά ο χρόνος ο ίδιος. Σκοπός της Παιδαγωγικής του ελεύθερου χρόνου είναι να διευκολύνει το παιδί και τον ενή­λικα στην οργάνωση και διάθεση του ελεύθερου χρόνου και γενικότερα του συνολι­κού χρό­νου ζωής. Ζητούμενο είναι μια νέα συνείδηση του χρόνου, η οποία εμπεριέχει ως κύριο στοιχείο τη συνειδητή αντιμετώπιση των διάφορων χρονικών συστημάτων και την ατομική προσαρμογή και ευελιξία μέσα σε αυτά.

Ο ελεύθερος χρόνος αντιμετωπίζεται ως ατομικό και κοινωνικό ζήτημα το οποίο συνδέεται και με τη μάθηση. Περισσότερος ελεύθερος διαθέσιμος χρό­νος ζωής καθώς και υψηλότερες προσδοκίες ζωής έχουν καταστήσει την μά­θηση μια δια βίου ανάγκη.

Η αμφίδρομη σχέση του χρόνου και της μάθησης στην εποχή μας γίνεται περί­πλοκη. Η μάθηση δεν περιορίζεται σε χρονικές περιοχές ζωής και δεν έχει μόνο ορθολογικό χαρακτήρα οργάνωσης. Άλλωστε η μάθηση έχει καταλάβει στην εποχή μας μια θέση κλειδί δίπλα στο κεφάλαιο και την εργασία.
Αυτό αποτελεί και το κύριο χαρακτηριστικό της λεγό­μενης «κοινωνίας της γνώσης». Απάντηση της Παιδαγωγικής στην «κοινωνία της γνώσης» αποτελεί η άτυπη μάθηση. Μια μορφή της άτυπης μάθησης αποτελεί και η μάθηση στον ελεύ­θερο χρόνο.

Προκειμένου να συμπεριλάβει ένα ευρύτερο φάσμα ερευνητικών στόχων και έναν πιο σαφή εμπειρικό προσανατολισμό, καθώς και ένα εντονότερο διεθνικό και διεπιστημονικό χαρακτήρα η Παιδαγωγική του ελεύθερου χρόνου έχει με­τονομαστεί σε Παιδαγωγική έρευνα ελεύθερου χρόνου. Η Παιδαγωγική
έρευνα ελεύθερου χρόνου ανταποκρίνεται σε μία επιτακτική και επί­καιρη κοινωνική απαίτηση για παιδαγωγική παρέμβαση στο παιχνίδι, στη διασκέδαση, στη κοι­νωνική ζωή και στο βίωμα, με στόχο όλα τα παραπάνω να συνδεθούν ευχάρι­στα και δη­μιουργικά με την απόκτηση γνώσης, την κοινωνική δράση, την πο­λιτιστική καλλιέργεια και τον κριτικό στοχασμό. Ωστόσο ο όρος Παιδαγωγική του ελεύθερου χρόνου εξακολουθεί να χρησι­μοποιείται παράλληλα διατηρώ­ντας το λειτουργικό του ρόλο στην παιδαγωγική πράξη.

  

Οργάνωση του μαθήματος: Παραδόσεις και παρουσίαση εργασιών

Τρόπος αξιολόγησης: Γραπτές εξετάσεις και αξιολόγηση εργασιών

Ώρες συνεργασίας:Τρίτη 12:00-14:00, Tετάρτη 11:00-13:00.

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Elias, N.,/Dunning, E. (1998): Αθλητισμός και ελεύθερος χρόνος στην εξέλιξη του πολιτισμού. Μτφρ Σ. Χειρδάρη, Γ. Κακαρούκα, Αθήνα: Δρομέας.

Harris D. (2011). Ελεύθερος χρόνος. Θεωρία και πράξη. Λ. Ρινόπουλος: Αθήνα.

Sivan, A./Ruskin, H. (Eds.) (2000). Leisure Education,
Community Develop­ment and Populations with Special Needs.Wallingford,UK. (ΠΤΔΕ Φλώρινας).

Γεωργούλας, Σ. (2010). Η κοινωνία του ελεύθερου χρόνου. Αθήνα: Πεδίο.

Γκότοβος, Α. (1996). Νεολαία και Κοινωνική Μεταβολή. Αθήνα: Gutenberg.

Διαμαντόπουλος, Π. (2004). Παιδαγωγική του ελεύθερου χρόνου. Αθήνα: Παπαζήση.

Ζαρώτης, Γ., Κατσαγκόλης, Α., Κοντάκος, Α.,& Tokarski, W. (2008). Ελεύθερος
χρόνος. Φυσική δραστηριότητα, υγεία  και ποιότητα ζωής. Αθήνα: Ατραπός – Περιβολάκι.

Θωίδης, Ι. (2000). Σχολείο και ελεύθερος χρόνος. Διδακτορική Διατριβή, Φλώρινα. (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας)

Κορωναίου, Α. (1995). Νέοι και μέσα μαζικής επικοινωνίας. Κοινωνιολογική προσέγγιση των πολιτιστικών πρακτικών του ελεύθερου χρόνου των νέων 11-13 ετών. Αθήνα: ΟΔΥΣΣΑΣ.

Κορωναίου, Α. (1996). Κοινωνιολογία του ελεύθερου χρόνου. Νήσος: Αθήνα.

Κορωναίου, Α. (2001). Εκπαιδεύοντας εκτός σχολείου. Μεταίχμιο: Αθήνα.

Kρασανάκης, Γ. Ε. (1984): Kοινωνικοπαιδαγωγική του Ελεύθερου Χρόνου. Αθήνα.

Μυριζάκης, Γ. (1997). Ελεύθερος χρόνος των νέων, Ψυχαγωγικές κ’ αθλητικές δραστηριότητες. Αθήνα: ΕΚΚΕ.

Σαμαρτζή Σ. (2011). Ο χρόνος ως πρόβλημα προς επίλυση. Αθήνα: Πεδίο.

Χαρίστου, Μ. (1988). Ελεύθερος χρόνος, εργασία και εκπαίδευση. Σύγχρονη Εκπαίδευση, τ.47, σ. 55-64.

 

Σχετικέςδιευθύνσεις στο διαδίκτυο    http:/www.wordleisure.org.

Ημερομηνία δημιουργίας

Δευτέρα 31 Οκτωβρίου 2011