Διδακτική της Πρώτης Ανάγνωσης και Γραφής

Το μάθημα έχει κυρίως εργαστηριακό χαρακτήρα. Περιλαμβάνει διαλέξεις της διδάσκουσας και παρουσίαση ομαδικών εργασιών των φοιτητών πάνω στις θεματικές των διαλέξεων. Οι εργασίες αυτές αναφέρονται σε εφαρμογές της διδασκαλίας της πρώτης ανάγνωσης και γραφής στην Α Δημοτικού (σε τάξεις πραγματικές ή σε τάξεις προσομοίωσης), καθώς και στην παρουσίαση σχετικών ομαδικών εργασιών.

Οι θεματικές είναι οι εξής:

Η γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού: φωνολογική, συντακτική, σημασιολογική. Παράγοντες που συμβάλλουν στη συντακτική και σημασιολογική γλωσσική ανάπτυξη. Ερμηνεία της γλωσσικής ανάπτυξης. Η θεωρία του Bernstein. Σύγκριση προφορικού και γραπτού λόγου. Ο αναδυόμενος γραμματισμός και τα χαρακτηριστικά του. Προβλήματα στην κατάκτηση του αλφαβητισμού. Έννοια και ορισμοί της ανάγνωσης. Η λειτουργία και η ανάπτυξη της ανάγνωσης. Δεξιότητες για την κατάκτησή της. Φωνολογική συνειδητοποίηση και ανάγνωση. Γράμματα, λέξεις, στίξη. Η διαδικασία εκμάθησης και ανάπτυξης της γραφής. Ο δάσκαλος ως γραφέας-μοντέλο. Παραδοσιακές μέθοδοι διδασκαλίας της πρώτης ανάγνωσης και γραφής: αλφαβητική, φωνητική, φωνομιμητική, ολική-αναλυτική, αναλυτικοσυνθετική, μέθοδος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, μέθοδος Montessori. Σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδασκαλία της πρώτης ανάγνωσης και γραφής: ολική προσέγγιση της γλώσσας, διδασκαλία ολόκληρων λέξεων, δομητική προσέγγιση, θεωρία της "γλωσσικής καθαρότητας". Οικογενειακές πρακτικές για τη σχολική υποστήριξη της ανάγνωσης και γραφής. Τα κοινωνικά γραπτά. Διδακτικές εφαρμογές: ιστορίες, ποιήματα, τραγούδια, λεκτικά παιχνίδια. Παροχή ευκαιριών ανάγνωσης και γραφής: καθημερινές πράξεις, συμβολικό παιχνίδι, λογοτεχνία. Γραφή και ανάγνωση στην εποχή της Πληροφορικής.